АҚШ Тәжікстанның күштік құрылымдарына діни қысым үшін санкция ұсынды
Діни бостандық жөніндегі комиссия сенушілерге қойылған шектеулерге байланысты жеке шектеу шараларын енгізуді талап етті. Душанбе бұл сынға саяси астары бар деп жауап берді.
АҚШ-тың Халықаралық діни бостандық жөніндегі комиссиясы (USCIRF) Тәжікстанның күштік құрылымдарының, әсіресе Ұлттық қауіпсіздік мемлекеттік комитеті (ГКНБ) мен басқа да құқық қорғау органдарының өкілдеріне бағытталған жеке санкциялар енгізуді ұсынды. 2024 жылы жарияланған комиссия есебінде Тәжікстан билігі діни сенім бостандығын өрескел бұзды деп айыпталады.
USCIRF сарапшыларының пікірінше, Тәжікстандағы діни еркіндік жағдайы дағдарыстық деңгейге жетті. Есепте билік тыйым салынған Ислам жаңғыру партиясының жақтаушыларын қудалап, «Иегова куәгерлері» сияқты ұйымдарды тіркеуден бас тартып, азаматтардың діни сенімін еркін ұстануына кедергі келтіретін заңдар қабылдап жатқаны айтылған. Бұл әрекеттер Тәжікстанның азаматтық және саяси құқықтар жөніндегі халықаралық пакт аясындағы міндеттемелеріне қайшы келеді.
Ресми Душанбе есепке әзірге пікір білдірген жоқ, бірақ бұған дейін USCIRF тұжырымдарын сынға алып, олардың айыптауларын шынайылықтан алшақ және жергілікті ахуалды дұрыс түсінбейді деп бағалаған. Тәжік билігінің мәлімдеуінше, елдің діни саясаты қоғамдық тұрақтылықты қамтамасыз етуге, экстремизмнің алдын алуға және зайырлы жүйені қорғауға бағытталған.
Соңғы жылдары Тәжікстанда шетелдік діни ықпалға қарсы мемлекеттік стратегия жүзеге асырылып келеді. Бұл стратегияға қоғамдық орындарда діни киім киюге тыйым салу, кәмелетке толмағандардың мешітке баруына шектеу қою және ерлерге сақал қоюға тыйым енгізу сияқты шаралар кіреді. 2024 жылдың көктемінде парламент хиджаб пен сатра сияқты әйелдерге арналған діни киімдерді киюге және сатуға тыйым салатын заң жобасын мақұлдады. Бұл шаралар ресми түрде мәдени ерекшелікті сақтау және «көзбояушылық діниліктен» арылу мақсатында қабылданған.
35 жасқа дейінгі ерлерге қажылыққа баруға, ал 18 жасқа дейінгі жасөспірімдерге мешітке баруға тыйым салынған. Имамдардың, мешіттердің және барлық діни ұйымдардың қызметі мемлекет тарапынан мұқият қадағаланады. Душанбе бұл шараларды діни радикализмнің алдын алу үшін қажет деп есептейді.
Қатаң саясатты жақтаушылар 2019 жылдан бері елде бірде-бір ірі лаңкестік оқиға тіркелмегенін алға тартады. Алайда Батыс құқық қорғау ұйымдары бұл саясатты адам құқықтарын өрескел бұзу деп санап, тұрақты түрде сынға алып келеді.
Тарихи тәжірибе де биліктің ұстанымына әсер етуде. 1990-жылдары Тәжікстанда азаматтық соғыс болған кезде исламшыл топтар теократиялық мемлекет құруға ұмтылған. Душанбе бұл тәжірибені діни саланы қатаң бақылауда ұстау қажеттігінің дәлелі ретінде келтіреді.
АҚШ пен басқа да елдер бұл әрекеттерді репрессивті саясат деп бағалайды. USCIRF-тің жаңа есебі Тәжікстанға діни бостандық мәселесінде көрсетілген кезекті халықаралық қысымның көрінісі болып отыр. Әзірге санкциялар енгізілген жоқ, бірақ комиссия ұсынысы АҚШ-тың сыртқы саяси әрекеттері үшін негізге алынуы мүмкін.
Сізде сенсация болуы мүмкін жаңалық бар ма?
Немесе өзіңізді редактор ретінде сынап көргіңіз келе ме?
altn.news сайтында бұл мүмкін!
Материалдарыңызды бөлісіңіз, пікіріңізді айтыңыз
және өзіңізді журналист немесе редактор ретінде сынап көріңіз.
Бұл өте оңай:
✅ Қосымшаны жүктеңіз:
✅ Сайтта тіркеліңіз.
✅ Жаңалықтарыңызды жасап, жариялаңыз.
Кім біледі, мүмкін сіздің материалыңыз келесі шулы тақырыпқа айналар!
altn.news сайтынан бүгін бастаңыз.
Редакция басқа көздерден алынған, жіберілген немесе алынған материалдардың мазмұны мен дұрыстығына жауапты емес. Мұндай материалдарды жариялау тек ақпараттық мақсаттарға арналған және олардың мазмұнын автоматты түрде растауды немесе мақұлдауды білдірмейді.
