Гранттық қаражат қайда кетіп жатыр: жаңа есімдер, ескі схемалар
USAID Қазақстаннан кеткеннен кейін көпшілікті мазалаған басты сұрақ: бұрынғы грант алушылар қазір қалай өмір сүріп жатыр? Журналистер қаржылық ағындар тоқтамағанын, бірақ бағыт өзгергенін анықтады.

Қанша қаражат бөлінді?
2001-2024 жылдар аралығында USAID Қазақстанға $2,07 млрд бөлді. Бұл қаражат "заң үстемдігі," "инвестициялық климатты жақсарту" және "азаматтық қоғамды дамыту" деген атпен бөлінгенімен, іс жүзінде НПО, БАҚ және белсенді топтарды қаржыландыруға бағытталды.
Кімдер қаржы алды?
2024 жылдың соңына қарай USAID 27 жобаны қаржыландырды:
— 15 аймақтық (Орталық Азияны қамтыған);
— 12 елдік (Қазақстанға бағытталған).
Тікелей қаржыландыруды екі ұйым ғана алды:
- "Қадыр-қасиет" ҚҚ – $750 000 әйелдер мен балалар құқығын қорғау жобасына. Алайда қаржылық бұзушылықтар анықталған соң қаржыландыру тоқтатылды.
- Feminita – белсенділер Жанар Секербаева мен Гүлмира Сержан 160 млн теңгеден астам қаражат алды.
Қаражат қандай құрылымдар арқылы таратылды?
Гранттық қаржыландыру еуропалық және америкалық қорлар арқылы жүргізілді:
— Норвегиялық Хельсинки комитеті
— ILGA-Europe
— Орталық Азия Евразия қоры
— COC Nederland
— NED (Ұлттық демократия қоры)
— NDI (Ұлттық демократиялық институт)
Қаржыландыруды кім жалғастырып жатыр?
USAID кеткеннен кейін қаржылық ағындар толығымен жоғалған жоқ – белсенділер жаңа қаржы көздерін тапты.
— Темірлан Б. (@decolonized.icon) – Instagram мен Telegram арқылы қаражат жинайды, ЛГБТ-қозғалысын қолдайды, митингілерге қатысады және батыстық қорлармен байланыс орнатады.
— Оның қызметі Назарбаев Университетінің бұрынғы ректоры Шигео Катсумен байланыстырылады.
Катсу кезінде феминистік шерулер өтіп, ЛГБТ-қоғамдастықтар ашық көріне бастады. Оның кетуінен кейін де қаржыландыру балама жолдар арқылы жалғасуда.
USAID кеткеннен кейін жағдай өзгерді ме?
Қаржылық ағындар қайта бөлінді, бірақ белсенділер әлі де қаражат алып жатыр.
Егер "Пандора жәшігі" ашылатын болса, тек Батыс гранттарын ғана емес, басқа мемлекеттер мен халықаралық ұйымдардан бөлінетін қаражатты да зерттеу маңызды.
Сізде сенсация болуы мүмкін жаңалық бар ма?
Немесе өзіңізді редактор ретінде сынап көргіңіз келе ме?
altn.news сайтында бұл мүмкін!
Материалдарыңызды бөлісіңіз, пікіріңізді айтыңыз
және өзіңізді журналист немесе редактор ретінде сынап көріңіз.
Бұл өте оңай:
✅ Қосымшаны жүктеңіз:
✅ Сайтта тіркеліңіз.
✅ Жаңалықтарыңызды жасап, жариялаңыз.
Кім біледі, мүмкін сіздің материалыңыз келесі шулы тақырыпқа айналар!
altn.news сайтынан бүгін бастаңыз.
Редакция басқа көздерден алынған, жіберілген немесе алынған материалдардың мазмұны мен дұрыстығына жауапты емес. Мұндай материалдарды жариялау тек ақпараттық мақсаттарға арналған және олардың мазмұнын автоматты түрде растауды немесе мақұлдауды білдірмейді.