Қазақстан жасанды интеллект (ИИ) туралы жаңа заң қабылдауға дайындалуда. Бұл заң ИИ көмегімен жасалған барлық өнімдерге міндетті таңбалау енгізуді қарастырады. Мәжіліс депутаты Екатерина Смышляеваның айтуынша, бұл бастама технологияларды қолдануда ашықтықты қамтамасыз етіп, даулы мәселелерді шешуге құқықтық негіз болады.

Неліктен таңбалау қажет

ИИ өнімдерін таңбалау қолданушылардың құқықтарын қорғауға және ИИ пайдалануға байланысты жанжалдарды шешудің құқықтық негізін жасауға бағытталған. Дипфейктер, зияткерлік меншікті ұрлау немесе деректермен манипуляция жасау мәселелері күн санап өзекті болуда, ал реттеу болмаған жағдайда мұндай істерді қарау қиынға соғады.

«Егер ИИ көмегімен жасалған өнім мәміле немесе қылмыс нысанына айналса, мысалы, дипфейк ретінде, таңбалаудың болмауы ауырлататын жағдай болып есептеледі. Бұл зияткерлік меншікке қатысты даулар сияқты істерде маңызды құқықтық рөл атқарады», — деп түсіндірді депутат Екатерина Смышляева.

Жаңа заңда не қарастырылады

Заң жобасы келесі тармақтарды қамтиды:

• ИИ өнімдерін міндетті таңбалау. ИИ көмегімен жасалған барлық контент — медиафайлдар, мәтіндер, бағдарламалар — анық белгіленуі тиіс.
• Зияткерлік меншікті қорғау. ИИ өнімдерін жасаушылар мен пайдаланушылардың құқықтары айқын көрсетіледі.
• Ережелерді бұзғаны үшін жауапкершілік. Таңбалауды бұрмалау немесе оның болмауы әкімшілік немесе қылмыстық жазалауға әкелуі мүмкін.
• Этикалық стандарттар. Дискриминация, манипуляция немесе құпиялылықты бұзу қаупін азайтуға бағытталған негізгі принциптер енгізіледі.

Бизнесте және қоғамда қандай өзгерістер күтіледі

ИИ пайдаланатын компаниялар өз өнімдері мен қызметтерін жаңа талаптарға бейімдеуі қажет болады. Бұл, әсіресе контент генерациясы саласында, қосымша шығындарға әкелуі мүмкін. Дегенмен, сарапшылар ұзақ мерзімді перспективада жаңа ережелердің ИИ өнімдеріне деген сенімділікті арттырып, оларды қауіпсіз пайдалануға жағдай жасайтынын болжайды.

Қоғам үшін заң контентті қолдан жасау немесе ИИ-ды заңсыз пайдалану сияқты теріс әрекеттерден қорғауды қамтамасыз етеді. Мысалы, дипфейктермен алаяқтық жағдайында дереккөзді анықтау және кінәлілерді жауапқа тарту жеңілдейді.

Жетілдіруді қажет ететін мәселелер

Сарапшылар заңды іске асыру үшін таңбалаудың бірыңғай стандарттарын және оны тексеру құралдарын енгізу қажет екенін айтады. Сондай-ақ, жаңа жүйе ИИ технологияларын енді игере бастаған шағын және орта бизнеске кедергі болмауы маңызды.

Заң жобасы жақын күндері Қазақстан Парламентіне енгізілмек. Бұл ИИ қолдану үшін тұрақты және әділ құқықтық негіз қалыптастырудағы маңызды қадам болмақ.

Редакция басқа көздерден алынған, жіберілген немесе алынған материалдардың мазмұны мен дұрыстығына жауапты емес. Мұндай материалдарды жариялау тек ақпараттық мақсаттарға арналған және олардың мазмұнын автоматты түрде растауды немесе мақұлдауды білдірмейді.

Енді сіз біздің жаңалықтарды тікелей WhatsApp арқылы ала аласыз! Осы танымал мессенджердегі арнамызға жазылыңыз және барлық оқиғалардан хабардар болыңыз!