«Декретке миллионмен»: Қазақстанда әлеуметтік төлемдерге қатысты ауқымды алаяқтық ашылды
Қазақстанда әлеуметтік төлемдер саласындағы ең ірі алаяқтық схемалардың бірі әшкереленді. Декреттік демалыстағы 113 әйел жүктілік пен босануға арналған жәрдемақыны заңда көрсетілгеннен әлдеқайда жоғары мөлшерде алу үшін заңдағы осал тұстарды пайдаланған. Жалпы шығын 158,4 млн теңгеге бағалануда.
Схема былай жұмыс істеген: әйелдер өз атына жеке кәсіпкерлік ашып немесе басқа кәсіпкерлермен келісіп, табысын қысқа уақытқа қолдан өсірген. Кейін әлеуметтік сақтандыру қорына аударым жасап, төлем мөлшерін бірнеше есе арттырған. Кейбір жағдайларда жалған табыстар бірден 15 ЖК арқылы рәсімделген.
Қазіргі таңда бұл әйелдерге алаяқтық және құжаттарды қолдан жасау бойынша айып тағылуда. Тергеу деректеріне сәйкес, 34 әйел жәрдемақыны өз еркімен қайтарған.
Көптеген күдіктілер өз кінәсін мойындамай отыр. Олар «біз заң бұзған жоқпыз, жүйені пайдаландық» деп есептейді. Айтылған уәждер:
-
«Біз ұрлаған жоқпыз, тек өзімізге тиесілісін алдық»
-
«Мұнда не заңсыз? Біз де ақша аудардық, тек көбірек!»
-
«Алдымен шенеуніктер өздерінің схемалары үшін жауап берсін!»
Алайда қоғамда бұл көзқарас наразылық тудырды:
-
«Неге үйде отырғандар 3–4 миллион алады да, жұмыс істеп жүргендерге тиын тиеді?»
-
«Бұл ақша әлеуметтік қордан. Демек, шын мұқтаж адамға ол жетпей қалуы мүмкін».
Белгілі болғандай, бұл схема бірнеше жыл бойы қолданылып келген. Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қорының өкілдері оның бұрыннан белгілі екенін мойындады. Тіпті кейбір блогерлер мен депутаттар «жоғары декреттік төлемді қалай дұрыс рәсімдеу керек» деп ашық түрде айтып, ақылы курстар да өткізген.
Еңбек министрлігі заңнамаға өзгерістер енгізіп, мұндай әрекеттерге жол бермейтін тетіктерді қарастыруды жоспарлап отыр. Алайда әзірге мұндай жағдайлар жүйелі түрде қайталанып, әлеуметтік сақтандыру жүйесіне жыл сайын шығын келтіріп жатыр.
Нақты өзгерістер енгізіле ме және күдіктілер қылмыстық жауапкершілікке тартыла ма — бұл сұрақ әзірге ашық күйінде қалып отыр.
Редакция басқа көздерден алынған, жіберілген немесе алынған материалдардың мазмұны мен дұрыстығына жауапты емес. Мұндай материалдарды жариялау тек ақпараттық мақсаттарға арналған және олардың мазмұнын автоматты түрде растауды немесе мақұлдауды білдірмейді.