Еуропа алдында таңдау тұр: әл-ауқат па, әлде қорғаныс па?
Бүгінде әлем тұрақсыздыққа ұшырауда. Ресей мен Қытайдан төнетін қауіптердің артуы, Таяу Шығыстағы тұрақсыздық және басқа да сын-қатерлер Еуропаны қорғаныс стратегиясын қайта қарауға мәжбүрлеуде. АҚШ-тың НАТО алдындағы міндеттемелері белгісіз болып тұрған жағдайда және Америкада оқшауланушылық ұстанымының күшеюімен, еуропалық көшбасшылар өз қауіпсіздіктерін өздері қамтамасыз етуге көбірек көңіл бөлуге мәжбүр.
Ондаған жылдар бойы Еуропа елдері денсаулық сақтау, білім беру, зейнетақы жүйесі мен әлеуметтік бағдарламаларға қомақты қаражат бөлді. Бұл тәсіл азаматтардың өмір сүру деңгейін жоғары ұстап, тұрақты экономикалық дамуға негіз қалады. Алайда әскери шығындар салыстырмалы түрде төмен деңгейде қалды: көптеген ЕО елдері қорғанысқа ЖІӨ-нің 2%-ын бөлу жөніндегі НАТО талабын орындамады. Германия, Франция және Италия сияқты Еуропаның ірі экономикалары да тек жақында ғана әскери бюджеттерін ұлғайта бастады, әлемнің енді бұрынғыдай қауіпсіз емес екенін түсіне отырып.
Алайда қорғаныс шығындарының артуы әлеуметтік бағдарламаларға қаржыны қысқартуға әкелетіні анық. Бұл шығындарды жабу үшін салықтардың көтерілуі халықтың наразылығын тудыруы мүмкін, ал бюджет қаражатын әскери қажеттіліктерге қайта бөлу еуропалықтардың әл-ауқатына қауіп төндіреді. Әсіресе мемлекеттік төлемдер мен жәрдемақылар азаматтардың негізгі табыс көзі болып табылатын елдерде бұл мәселе өткір сезіледі.
Бұл жағдайдан шығудың балама нұсқасы ретінде ЕО-ның қорғаныс саласындағы ынтымақтастығын тереңдету ұсынылуда. Жалпыеуропалық армия құру идеясы бұрыннан бері талқыланып келеді, алайда бұл әлі саяси дискуссия деңгейінен аспаған. Басты кедергі – мүше елдердің әртүрлі стратегиялық басымдықтары мен бірыңғай әскери саясатты үйлестірудегі қиындықтар.
Бұл сын-қатерлерге қарамастан, Еуропа таңдау жасауға мәжбүр: АҚШ-қа сүйенуді жалғастыра ма, әлде өз қауіпсіздігін қамтамасыз ету жауапкершілігін өз мойнына ала ма? Қауіптер ұлғайып келе жатқан қазіргі жағдайда бұл шешімді кейінге қалдыру барған сайын қиындай түсуде, ал әл-ауқат пен әскери қуат арасындағы тепе-теңдік Еуропаның болашағы үшін басты мәселе болуда.
Редакция басқа көздерден алынған, жіберілген немесе алынған материалдардың мазмұны мен дұрыстығына жауапты емес. Мұндай материалдарды жариялау тек ақпараттық мақсаттарға арналған және олардың мазмұнын автоматты түрде растауды немесе мақұлдауды білдірмейді.