Қазақстандағы алғашқы шариғаттық индекс қоры: Исламдық қаржының өсуіне қадам
Қазақстан Орталық Азияда исламдық қаржының көшбасшысы ретіндегі орнын нығайта түсуде. Шариғаттық индекс қоры ITSS ETF-тің сауда-саттығының ашылуы мен сарапшылар пікірі осы мақалада қамтылған.
2025 жылдың 14 қаңтарында Алматы қаласында аймақтың алғашқы шариғаттық индекс қоры – ITS Shariah ETF (ITSS тикері) акцияларының саудасы басталды. Бұл оқиға Қазақстан мен Орталық Азиядағы исламдық қаржының дамуы үшін маңызды қадам болды, өйткені халал құралдарының нарығы қарқынды түрде өсуде.
Бұл неге маңызды?
Қазақстан Орталық Азиядағы исламдық қаржыландыру көлемі бойынша көш бастап келеді, оның үлесіне аймақтағы барлық операциялардың 68%-ы тиесілі (Еуразиялық даму банкінің деректеріне сәйкес). IPS Capital компаниясы басқаратын ITSS ETF-тің ашылуы шариғат қағидаттары бойынша жұмыс істегісі келетін инвесторлар үшін жаңа мүмкіндіктер ашады.
Шариғаттық қаржының ерекшелігі неде?
Исламдық қаржыландыру қатаң қағидаттарға негізделген:
- Рибаға (өсімқорлыққа) тыйым: Капиталдан пайыздық табыс алуға рұқсат етілмейді.
- Нақты экономикаға инвестиция: Қаражат «халал» салаларда жұмыс істейтін компанияларға бағытталады: IT, құрылыс, алкогольсіз сусындар өндірісі және т.б.
- Этикалық нормалар: Алкоголь, шошқа еті, құмар ойындар және басқа да харам бағыттармен айналысатын компаниялардан бас тартылады.
IPS Capital шариғат кеңесінің төрағасы Мұфти Мұхаммед Ибрагим Эссаның айтуынша, исламдық инвестициялар мұсылмандарды ғана емес, мұсылман еместерді де қызықтырады. Негізгі себеп – экономикалық тұрақсыздық кезеңдерінде дәлелденген шариғаттық модельдің тұрақтылығы.
ITSS ETF құрамындағы компаниялар мен мониторинг
Қор портфеліне шариғаттық нормаларға сай келетін ең ірі 30 халықаралық компания кіреді. Әрбір компанияның қаржылық көрсеткіштері төмендегі критерийлерге сәйкес келуі үшін тұрақты тексеруден өтеді:
- Қарыз бен меншікті капиталдың арақатынасы — 30%-дан аспауы тиіс;
- Харам табыс үлесі — 5%-дан аспауы керек;
- Негізгі қызмет «халал» болуы қажет.
Қызықты факт: 2025 жылдың қаңтарында Google компаниясы осы критерийлерге сәйкес келмегендіктен индекс құрамынан шығарылды.
Аймақтағы исламдық қаржының болашағы
Мұфти Эссаның айтуынша, Қазақстанда халал қаржының дамуы үшін айтарлықтай әлеует бар. АХҚО (Астана халықаралық қаржы орталығы) исламдық инвестициялық компаниялар үшін қолайлы жағдай ұсынады, бұл Қазақстанды аймақтық және халықаралық ойыншылар үшін тартымды алаңға айналдырады.
ITSS ETF-тің ашылуы қаржылық инклюзияны нығайтуға және Өзбекстан, Қырғызстан сияқты көршілес елдерден инвесторларды тартуға маңызды қадам болып табылады. Бұл нарықтар жоғары сұранысқа қарамастан, исламдық қаржыландырудың толыққанды инфрақұрылымын әлі қалыптастырған жоқ.
Сізде сенсация болуы мүмкін жаңалық бар ма?
Немесе өзіңізді редактор ретінде сынап көргіңіз келе ме?
altn.news сайтында бұл мүмкін!
Материалдарыңызды бөлісіңіз, пікіріңізді айтыңыз
және өзіңізді журналист немесе редактор ретінде сынап көріңіз.
Бұл өте оңай:
✅ Қосымшаны жүктеңіз:
✅ Сайтта тіркеліңіз.
✅ Жаңалықтарыңызды жасап, жариялаңыз.
Кім біледі, мүмкін сіздің материалыңыз келесі шулы тақырыпқа айналар!
altn.news сайтынан бүгін бастаңыз.
Редакция басқа көздерден алынған, жіберілген немесе алынған материалдардың мазмұны мен дұрыстығына жауапты емес. Мұндай материалдарды жариялау тек ақпараттық мақсаттарға арналған және олардың мазмұнын автоматты түрде растауды немесе мақұлдауды білдірмейді.
